A.J.A. PRONK, SCHRIJVER

In juli 2020 publiceerde ik een boek. Over wielrennen, de liefde voor de koers en het gebrek eraan in voorjaar en zomer van 2020. Over mijn vrienden Paul, Geertjan en Remko, met wie ik de passie voor wielrennen deel, vaak hand in hand met soortgelijke liefde voor muziek. Soms galmde de nostalgie iets te ver door en was de verheerlijking van the years of innocence bloemrijker dan de tuinen van Mien Ruys. Dat hoort bij schrijven: schromelijk overdrijven met permissie. 

Blijkbaar ben ik niet de enige die de pen diep kan dopen in de pot met fraaie herinneringen en de gave tot uitvergroten. Met soms gitzwarte inkt of een vilein, scherp potlood weet Pronk, want over d’en börstel heb ik het, de draak te steken met kleine en grote dingen des levens. Een blad hangt bij hem aan een fraaie oude Amerikaanse eik in zijn Luttenbergse vergezicht, maar neemt hij zeker niet voor zijn mond. Een gemiddeld telefoongesprek met hem duurt nooit korter dan anderhalf uur. Tijd is voor hem niet in kwantiteit uit te drukken, maar een gemoderniseerde term als ‘quality time’ komt niet over zijn lippen. Die lippen zijn ook vorstelijk omfloerst met een weelderige baard, die hij één op één heeft gekopieerd van zijn favoriete oom Everhart. Zie daar het beeld van een vuurspuwend orakel, dat vorig jaar opzien baarde in het RTL4-programma ‘Geubels en de Hollanders’. 

RTL4 is normaal gesproken niet een zender die bij de familie Pronk op zaterdagavond de huiskamer vult. Vroeger zat de kleine muiter met natte haartjes en een schaaltje chips klaar voor de Willem Ruis Lotto Show, maar ja, dat was Willem Ruis. Over schoenen en veters gesproken. Via de joviale netwerker Willem Alkema kwam Pronk ineens prime time op het beeldscherm in uw huiskamer. De meeste kijkers zullen er geen woord van hebben verstaan, aangezien hij in onvervalst Sallands dialect zijn mening gaf over de stereotiepe kenmerken van ‘d’en Ollander’. Verwaand, luidruchtig, gierig, zelfzuchtig en overgoten met wansmaak. Nou, van die ingrediënten wist Pronk een onvervalste spaghetti-al-dente te realiseren in een spraakwaterval die geen begin en einde kende. Tussen alle andere paradijsvogels in het programma was hij nog de normaalste, al kan dat voor RTL-kijkers een ander criterium zijn dan voor de meer erudiete VPRO-volger. Daarover gesproken: bij die zender begon voor Pronk zijn landelijke bekendheid!

We gaan terug naar de begin jaren negentig. In de moerassen rondom Zwolle dampt het flink en de liefhebbers van alternatieve muziek treffen elkaar in Hedon, Zwolsch Popfront, De Vergane Glorie, De Lantaarn, Zaal Struik en Elckerlyc in Luttenberg. In die laatste locatie zie ik voor het eerst Damaged Brain. Zij doen waar iedereen van droomt. Eigen liedjes en nog goed ook. Ze komen op de radio en TV, als eerste bij de VPRO. Nou, dan heb je het gemaakt in het dorp en wijde omgeving. Nog voordat de wilde wijven en grote auto’s hun intrede doen, implodeert de band alweer. Zo hoort dat, op naar een volgend avontuur. Met The Prodigal Sons en 16Down maakt Pronk naam en faam in Nederland en soms ook daarbuiten. Zodra het succes iets teveel naar commercie gaat ruiken duikt hij zijn kelder in en schrijft hij meer naar eigen smaak. Met valse bescheidenheid houdt hij die songs lang onder de pet, maar in alle bands waarin hij speelde, droeg hij sterk bij aan het creatieve proces en songmateriaal. Bij The Horse Company vindt hij daarin gelijkgestemden en dat levert drie parels van platen op, die iets te weinig zonlicht hebben gekregen. Bij Bökkers is hij onder meer schrijver van kaskrakers als Annie uut de Bochte, Bie Moe en Elke Godvergetten Dag en Nog Iene Da en zorgt hij met Lubbers voor de smaakvolle sju op de dampende jappels. 

Met bescheidenheid kun je de boterham niet smeren. Als artiest staat plaat 2 in de grondverf en komen er songs aan die als een nieuwe bezem door het pakhuis razen. Als schrijver debuteert hij met zijn eerste bundel en gaat Pronk het ijs op na de eerste nachtvorst. Niet op klapschaatsen, maar op hölties. Commercieel gezien net voor Sint en Kerst en het boek past in iedere kast en brievenbus. Wie het dunne ijs zelf nog niet vertrouwt leest eerst maar eens een paar episodes op zijn website of sociale media.

De NS publieksprijs en het Boekenbal zijn nog niet in zicht, al zou Pronk zomaar een jongere uitgave van Johan Derksen kunnen zijn. In meerdere opzichten. Laat de lezer het maar ontdekken.

Meer informatie over PRONK – KIL via https://pronkspul.nl/kil/