TILBURGSE FESTIVALS

Thank God for the Olympics. Er is nauwelijks een beter denkbaar tijdverdrijf en vervanging voor het gemis aan festivalbezoek. Normaal gesproken zou ik nu in het stof of de modder van de Zwarte Cross verkeren of op de volle pleinen van de Vierdaagse in Nijmegen. Het gevoel van gemis is het tweede jaar wellicht sterker, al slaat de berusting ook toe als ik me op de bank nestel voor bijna drie weken topsport. Ik volg niet alles, maar wel veel. Uiteraard met oranje bril, soms een beetje Noors, nu mijn oudste zus daar al jaren woont. De drie broers Ingebritsen, getraind door hun vader, zijn uitstekende middenafstandlopers, die het moeten opnemen tegen sterke kandidaten uit Midden-Afrika. Ik verheug me erop, net als op de races van Femke Bol, Sifan Hassan, Dafne Schippers en Nadine Visser. Hoe zal dat voelen in een stadion zonder publiek en handgeklap? 
Uiteraard volg ik het fietsen met Dumoulin, Van der Poel en de baanrenners. Maar vooral ook de tweestrijd tussen Van Vleuten en van der Breggen, met wellicht wel de oude Vos en de jonge Vollering op het vinketouw. In hockey zijn we nog steeds wereldtop, alsmede in de paardensport, al geldt dat meer voor de fokkerij. En natuurlijk trek ik de oranje badmuts over mijn oren als Ranomi Kromowidjojo op het startblok verschijnt. Met Wolfmother en The Black Keys over de speakers.

Festivals. Inmiddels bestaan ze ruim 50 jaar in verschillende soorten en maten en hybridiseren stijlen, formats en publieksgroepen in hoge snelheid tot allemansvrienden. Op een bepaalde schaalgrootte ontkom je er ook niet aan om je te richten op volk, brood en spelen. Daarom is het zo interessant om te blijven kijken in de niches en humuslagen, wat zich daar afspeelt. Een mooi voorbeeld benoemde ik vorige week: The War on Drugs. In de gloriejaren van het Tilburgse festival Incubate verscheen de dan volslagen onbekende band op het affiche en was ik vooral geïntrigeerd door de bandnaam. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ik pas in de tweede helft van het optreden de zaal binnenkwam en pas drie jaar later, op het Zweedse Bravalla-festival, de muzikale impact echt ervaarde. Korte tijd erna stonden ze hier een paar kilometer verderop als één van de main artists van Best Kept Secret geprogrammeerd. 
Ik leerde Joost Heijthuijsen, Frank Kimenai en Vincent Koreman kennen toen ik in 2007 bij 013 ging werken. Ik moest wennen aan hun visie en aanpak en dat gold andersom ook. Zij gingen dieper en verder en vooral muzikaal liepen zij soms lichtjaren voor. Vincent organiseerde al shows met dubstep en grime voordat ook maar iemand van het genre had gehoord. Ik zag tijdens Incubate een keiharde gitaarshow van Caspar Brötzmann Massaker in de Paradox en de eerste keer Mozes & the Firstborn in het Buitenbeentje. Er was beeldende kunst en performance en het bijzondere project “Play me, I’m yours”, met meer dan honderd piano’s in de openbare ruimte. Vanuit de aandacht voor niet-westerse muziek ontstond de kiem voor Cairo Liberation Front, waar Joost zelf ook nog enige tijd op het podium stond. Ik leerde er Vedett drinken en waarderen en droeg bij met kennis en netwerk inzake sponsoring. Maar ook op dat vlak was het festival vooruitstrevender en werd er echt naar inhoudelijke meerwaarde en verbinding gezocht. Dat gold nog meer voor hun band met publiek en bezoekers, met interactieve publiekscommunicatie en mogelijkheden als ‘pay what you want’. Op alle gebieden ahead of the curve, maar de liefde van stad en provincie bleek minder onvoorwaardelijk dan wenselijk. 

In mijn tijd bij 013 werkte ik ook samen met Walter Hoeijmakers, mister Roadburn. Een paar jaar daarvoor had ik hem al leren kennen toen hij als videokunstenaar actief was bij shows van Peter Pan Speedrock. In dat gezelschap was hij een opvallende verschijning. In tegenstelling tot de enorme hoeveelheid druktemakers in hun entourage was Walter rustig en beschouwend en zocht hij persoonlijk contact. Hij vertelde over zijn online community Roadburn en over de eerste festivaledities. Veel bandnamen zeiden me niets, maar Masters of Reality en Fu Manchu kende ik wel. In de aanloop van de 2008-editie was ik functioneel betrokken en maakte ik de impact van het event en de community in volle glorie mee. Het was de befaamde editie met Down op de donderdag, waarbij iedere bezoeker volledig gecontroleerd moest worden. Op die dag zag ik ook voor de eerste keer The Devil’s Blood en was ik onder de indruk van Earthless, Graveyard en Wolves in The Throne Room. Op zondag was er voor het eerst een gecureerd programma onder leiding van David Tibet. Voor veel bezoekers was het wennen om na drie dagen met de zwaardere kant (metal, stofzuiger, doom en hardrock) de experimentelere muzikale diepten te verkennen. Toch schuilt daarin de kracht van het event. Als geen ander weet Walter zijn publiek te bedienen met diversiteit tussen hapklare brokken en exquise fingerfood. Grote namen als Neurosis, Enslaved en Sun O))) worden afgewisseld met nieuwe namen als Dälek, Zeal & Ardor en DOOL. Met de toevoeging van commissioned pieces is er een nieuwe dimensie aan het festival toegevoegd, zoals dat in het publieksloze jaar 2021 gebeurde met online streams met meer dan 75.000 kijkers. Op die manier blijft het festival actueel, relevant en verrassend, zonder de kern te verliezen. Daarnaast reflecteert het de universele kracht van niche genres, waarvan de volgelingen jaarlijks in een Brabantse stad hun geloof komen belijden. Roadburn als de moderne bijbel; muziek verbindt tegenwoordig beter dan religie.

Hopelijk geldt dat de komende weken ook voor sport en kijken we trots naar de verrichtingen in Tokyo. Benieuwd of er daar ook een sporter traint met Crowbar, Deafheaven, Baroness of Boris (ja, de Japanse..) op de oren. 
En misschien leren wij ook nieuwe sporters kennen, of sporten beminnen. Net zoals u nieuwe bands en favorieten kunt ontdekken in de playlist met een zeer kleine selectie van artiesten die Incubate en Roadburn hebben gekleurd, in mijn ogen en oren. Een vrijblijvend advies: niet geschikt op de nuchtere maag!